GB Frontage April 2021

Catalog na Leabharlainn Nàiseanta a-nis ri fhaighinn sa Ghàidhlig

Tha seirbheis-luirg Leabharlainn Nàiseanta na h-Alba – Library Search – a-nis ri fhaighinn ann an Gàidhlig

Tha an t-seirbheis-luirg eadar-theangaichte – Lorgaire Leabharlainn – air grunn cheudan fhaclan is abairtean a ghabhail a-steach airson leigeil le luchd-labhairt na Gàidhlig rùrach tro chatalogan na Leabharlainn anns a’ chànan aca fhèin.

Tha Lorgaire Leabharlainn a’ toirt cruinn còmhla, ann an aon lorg, fiosrachadh mu na cruinneachaidhean clò-bhuailte, làmh-sgrìobhainne is tasglainn, deilbh ghluasadach agus didseatach aig an Leabharlann, a bharrachd air goireasan-dealain agus stòran-dàta bho iomadh foillsichear.

Thuirt an Leabharlannaiche Nàiseanta, an Dr John Scally: 

“Tha sinn toilichte ar seirbheis Lorgaire Leabharlainn fhoillseachadh ann an Gàidhlig. Tha sinn an dòchas gun cuir i gu mòr ri seasmhachd na Gàidhlig ann an dòigh a tha brìgheil, agus ris an spèis a th’ ann dhi.

“Tha seo a’ togail air an eachdraidh fhada againn de bhith a’ cruinneachadh, a’ glèidheadh agus a’ brosnachadh nan cruinneachaidhean Gàidhlig againn. Tha sinn moiteil gur ann againne, nar beachd, a tha a’ chruinneachadh as motha san t-saoghal de stuth anns a’ Ghàidhlig, agus mar sin, tha e a’ dèanamh ciall gum biodh e comasach do dhaoine an goireas-luirg air-loidhne againn a chleachdadh sa chànan fhèin.” 

Chaidh an eadar-theangachadh de Lorgaire Leabharlainn a chur an comas le tabhartas luach £19,500 bho Mhaoin Buileachaidh Achd na Gàidhlig (GLAIF) aig Bòrd na Gàidhlig.

Thuirt Shona NicIllInnein, Cathraiche, Bòrd na Gàidhlig: “Tha sin a’ cur fàilte chridheil air a’ ghluasad seo le Leabharlann Nàiseanta na h-Alba, aig a bheil mòran ghoireasan a bhios luchd-labhairt agus luchd-rannsachaidh Gàidhlig a’ cleachdadh gu tric is minig.

“Cuiridh seirbheis-luirg sa Ghàidhlig gu mòr ri amas Plana Nàiseanta na Gàidhlig gum bi barrachd dhaoine a’ cleachdadh na Gàidhlig nas trice agus ann am barrachd shuidheachaidhean.”

‘S urrainn do dhuine sam bith Lorgaire Leabharlainn a’ chleachdadh. Ma thathar airson iarraidh a chur air stuthan airson co-chomhairleachaidh anns na seòmraichean-leughaidh againn no airson cothrom fhaighinn air pàirt de na stuthan didseatach againn is sìnteasan do stòran-dàta, feumar ballrachd a ghabhail anns an Leabharlann. Gheibhear clàradh is ballrachd an-asgaidh.

 

National Library’s catalogue now searchable in Gaelic

The National Library of Scotland’s search service – Library Search – is now available to use in Gaelic.

The translated search service – Lorgaire Leabharlainn – has incorporated several hundred terms and phrases to allow Gaelic speakers to navigate the Library’s catalogues in their chosen language.

Library Search brings together, in a single search, details of the Library’s printed, manuscript and archive, moving image and digital collections, as well as e-resources and databases from a range of publishers.

National Librarian Dr John Scally said:

“We are pleased to make our Library Search service available in Gaelic. We hope it will make a significant contribution to the sustainability of the Gaelic language and the esteem in which it is held.

“This builds upon our long history of collecting, preserving and promoting our Gaelic collections. We are proud to hold what we believe is the largest collection of Gaelic material in the world, and so it makes sense that people should be able to navigate our online search facility in that language.”

The translation of Library Search was made possible by a grant of £19,500 from Bòrd na Gàidhlig’s Gaelic Language Act Implementation Fund.

Shona MacLennan, CEO, Bòrd na Gàidhlig, said:

“This is a hugely welcome development by the National Library of Scotland, which holds many resources used frequently by Gaelic speakers and researchers. 

“The provision of a search service in Gaelic will greatly contribute to the National Gaelic Language Plan aim that more people use Gaelic more often and in a wider range of situations.”

Anyone can use Library Search. To request materials for consultation in our reading rooms or to access some of our digital material and subscriptions to databases, people must become a Library member. Registration and membership is free.

 

Contact Information

Barbara Burke

National Library of Scotland

+44131 623 3738

+447904 791002

b.burke@nls.uk

Notes to editors

Notaichean deasaiche 

Tha an Leabharlann cuideachd air eadar-aghaidh Ghàidhlig fhoillseachadh airson Tasglann-lìn na RA. ‘S e tasglann anns a bheil thairis air 10 millean làrach-lìn a th’ innte le susbaint cho fada air ais ri 2005, air a cruthachadh ann an co-bhanntachd le  leabharlannan tasgaidh laghail eile na RA, agus tha i a’ gabhail a-steach cruinneachadh tasglainn-lìn Ghàidhlig ùr. ‘S urrainn do dhuine sam bith Tasglann-lìn na RA a chleachdadh. Tha pàirt den t-susbaint ri fhaotainn air astar agus tha pàirt dheth ri fhaotainn a-mhàin anns an Leabharlann fhèin air sgàth riaghladh Tasgaidh Laghail.  

Leabharlann Nàiseanta na h-Alba

‘S e tè de na prìomh leabharlannan rannsachaidh anns an Roinn Eòrpa a th’ ann an Leabharlann Nàiseanta na h-Alba agus fear de na prìomh ionadan san t-saoghal airson rannsachaidh air Alba is nan Albannaich – ulaidh de fhiosrachadh mu eòlas, eachdraidh is chultair na h-Alba.

Tha cruinneachaidhean na Leabharlainn cudromach aig ìre eadar-nàiseanta. Tha na prìomh chruthan a’ gabhail a-steach leabhraichean tearca, làmh-sgrìobhainnean, mhapaichean, dhealbhan, ceòl, dhealbhan gluasadach agus fhoillsichidhean oifigeil.

Tha barrachd air 30 millean nì fiosaigeach glèidhte aig an Leabharlann, a’ dol air ais nas fhaide na 1,000 bliadhna, agus stòras de nithean didseatach a tha a’ sìor-fhàs. Bidh an Leabharlann a’ cruinneachadh mu 5,000 nì ùr gach seachdain. Tha a’ mhòr-chuid dhuibh seo air an cruinneachadh fo reachdas Tasgaidh Laghail, a tha a’ leigeil leis an Leabharlann lethbhreac fhaighinn den a h-uile càil a tha air fhoillseachadh san RA is Èirinn (a h-uile càil bho leabhraichean chloinne gu leabhraichean-aithris saidheans, bileagan taghaidh gu irisean is làraichean-lìn). www.nls.uk / @natlibscot / facebook 

Notes to editors

The Library has also introduced a Gaelic search interface for the UK Web Archive. This is an archive of more than 10 million websites with content dating back to 2005, developed in collaboration with other UK legal deposit libraries, and includes a fledgling Gaelic web archive collection. Anyone can search UK Web Archive. Some of the content is accessible remotely and some of it can only be accessed at the Library due to Legal Deposit regulation.  

The National Library of Scotland

The National Library of Scotland is a major European research library and one of the world’s leading centres for the study of Scotland and the Scots – an information treasure trove for Scotland’s knowledge, history and culture.

The Library’s collections are of international importance. Key formats include rare books, manuscripts, maps, photographs, music, moving images and official publications.

The Library holds more than 30 million physical items dating back more than 1,000 years as well as a growing library of digital material. Every week the Library collects around 5,000 new items. Most of these are received under Legal Deposit legislation, allowing the Library to claim a copy of everything published in the UK and Ireland (everything from children’s books to science journals, election leaflets to magazines and websites). www.nls.uk / @natlibscot / facebook